آشنایی با جاذبه های تاریخی ایلام

احتمالا با شنیدن نام ایلام تصاویری از طبیعت بکر و زیبای این استان در خاطرنان نقش می بندد. غافل از اینکه ایلام نه تنها جاذبه های طبیعی ایلام فراوانی دارد بلکه یکی از استان های تاریخی کشورمان است که کمتر از این جنبه شناخته شده است. آثار تاریخی فراوان در ایلام نشان از سابقه و اهمیت این استان در طول تاریخ داشته است. با اینکه این روزها حال جاذبه‌های تاریخی ایلام چندان خوب نیست اما با این وجود همچنان پذیرای علاقه مندان و باستان شناسان است. اگر قصد سفر به ایلام را دارید توصیه می کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. چرا که آشنایی با جاذبه های تاریخی این استان دید واضح تری از بهشتی که قرار است به آن پا بگذارید به شما می دهد  و به سما قول می دهیم بعد از خواندن این مطلب حداقل چند تا از این آثار تاریخی در لیست شما برای بازدید قرار می گیرد. 

قلعه اسماعیل خان

قلعه اسماعیل خان ایلام یکی از معروف ترین جاذبه های تاریخی ایلام است که  در ۱۰ کیلومتری شهر ایلام در جاده سیوان قرار گرفته است. این قلعه دایره ای شکل به عنوان یک بنای نظامی در دوره اسماعیلیان ساخته شد تا سربازان دید مناسبی به محیط اطراف داشته باشند. مصالحی که برای ساخت این قلعه استفاده شده است شامل سنگ کوهستان و گچ می شود.  این دژ سنگی شامل دیواری به بلندای ۷۰۰ متر، برجک نگهبانی، درب ورودی، شاه نشین و قسمت های دیگر است. اگر قصد بازدید از این مکان را دارید باید بدانید که مسیر دسترسی به این قلعه هم پیاده‌روی دارد و هم مسیر خاکی، بنابراین کودکان و سالمندان نمی توانند به راحتی از این مکان تاریخی ایلام بازدید کنند. بازدید از این قلعه هزینه ای برای شما ندارد و بهترین زمان بازدید از آن ۶ماه اول سال است.  

قلعه والی

قلعه والی ایلام که امروزه تبدیل به موزه مردم شناسی ایلام شده است از دیگر جاذبه های تاریخی ایلام است که بازدیدکنندگان زیادی دارد. این قلعه که متعلق به دوران  قاجار است برخلاف قلعه هایی که وظیفه حفاظت را برعهده داشتند، یک استراحتگاه تابستانه بوده است. در سال 1326 غلامرضا خان فیلی فرزند حسین‌قلی‌خان ابوقداره، که آن زمان والی این منطقه بود، دستور ساخت این بنا را داد. قسمت های مختلف ابن قلعه شامل: حیاط با حوضی پر از آب و درخت های کاج و بید که به زیبایی فضا افزوده اند به همراه  حرم‌سرا، قسمت شاه‌نشین، اتاق آیینه و زندان در زیرزمین. با بازدید از این قلعه نه تنها به تماشای یک مکان تاریخی با معماری و فضایی زیبا می روید بلکه می توانید از موزه مردم شناسی نیز دیدن کنید و با فرهنگ و آداب رسوم مردم ایلام از گذشته تا امروز آشنا شوید. برای بازدید از قلعه والی می توانید به خیابان پاسداران در شهر ایلام بروید و همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۲ و ۱۴ تا ۲۰ از این مکان دیدن کنید. 

کاخ فلاحتی

یکی از آثار تاریخی به جا مانده از زمان قاجاریان در ایلام کاخ فلاحتی است که که در خیابان عبدالرحمن حیدری ایلامی بنا شده است. کاخ فلاحتی به دستور والی ایلام غلامرضاخان ابوقداره  در باغی پر از گل و درخت ساخته شده که امروز خبری از آنها نیست . در واقع این کاخ تغییر کاربری داده و به موزه کشاورزی ایلام تبدیل شده است. قدمت کشاورزی در این منطقه به ۱۰ هزار سال پیش برمی گردد و به همین خاطر اشیا کشاورزی در سال ۱۳۹۰ به کاخ فلاحتی منتقل شدند و این مکان تبدیل به موزه شد. اشیا و ابزارهای کشاورزی، نحوه استفاده از آنها و کتاب هایی در این باره چیزهایی هستند که می توانید ببینید. با وجود تغییر کاربری، معماری و اشیا داخل موزه همچنان جذاب هستند و علاوه بر بازدید می توانید در این مکان عکس های بسیار زیبایی بگیرید. کاخ فلاحتی برخلاف تصورتان از تجملات کاخ بسیار ساده است اما جزئیات معماری این بنا مثل تزئینات‌کوفی روی سرستون ها، بالای پنجره ها، طاق های نیم دایره با نقوش زیبای گچی همگی باعث جذابیت این مکان تاریخی شده اند. توجه داشته باشید که برای بازدید از کاخ فلاحتی باید هزینه ورودی پرداخت کنید. مسجد و قلعه والی نیز در نزدیکی این جاذبه هستند و می توانید در یک روز همزمان از این مکان ها بازدید کنید. 

طاق شیرین و فرهاد

طاق شیرین و فرهاد تنها یک جاذبه تاریخی نیست بلکه روایتگر عشق فرهاد به شیرین است. در واقع این عشق باعث به وجود آمدن این اثر تاریخی شده است. در 40 کیلومتری غرب شهر ایوان، در مسیر جاده آسفالته به سمت سومار و منطقه زیبا و سرسبز کوشک طاقی واقع شده است که محلیان معتقدند فرهاد آن را در نیمروز برای استراحت شیرین ساخته است. برخی باستان شناسان نیز معتقدند این بنا نیایشگاهی برای پرستش مهر- میترا یا مکانی در راه ابریشم بوده است. به هر حال فرقی ندارد آنچه این بنا را متمایز کرده این است که سنگ های این بنا بدون هیچ ملاتی روی هم قرار گرفته اند و پشت بام آن نیز مسطح است. در کنار این معماری این افسانه عشق شیرین و فرهاد است که باعث جذابیت این بنا شده است. اما متاسفانه آثار حکاکی و نوشته  بازدیدکنندگان روی این بنا باعث تاسف و ناراحتی است. اطراف طاق شیرین و فرهاد طبیعت بکر و زیبایی است که می توانید ساعاتی راهم در آن سپری کنید. توجه داشته باشید که امکانات رفاهی در این مکان وجود ندارد و بهتر است قبل از عزیمت به آن وسایل و تجهیزات مورد نیاز خود را تهیه کنید. 

موزه تاریخ طبیعی ایلام

همانطور که در پست مربوط به جاذبه های طبیعی ایلام اشاره کردیم، طبیعت این استان بسیار منحصر به فرد و زیبا و طبیعتا در چنین طبیعتی موجودات زنده خاصی نیز زندگی می کنند که به دلایلی هم اکنون از دیدار آن ها محروم هستیم. این موزه در واقع هر آنچه احتمال دیدن آن در طبیعت حال حاضر ایلام کم است یا وجود ندارد را به تصویر میکشد تا از این راه به تمامی دوستداران طبیعت آگاهی برساند. از نحوه تشکیل قاره ها تا سیر تکامل جانوران و گیاهان. هم چنین متخصصان خبره ای در این مکان برای راهنمایی بازدیدکنندگان حضور دارند. موزه تاریخ طبیعی در شهر ایلام و بلوار امام حسین قرار دارد. توجه داشته باشید که ورودی این مکان از بوستان جنگلی چغاسبز است. 

شهر تاریخی ماداکتو

یکی از جاهای دیدنی ایلام که به عنوان مهد باستان شناسی ایلام شناخته می شود شهرستان دره شهر است. دره شهر دارای آثار تاریخی متعددی از دوران های مختلف تاریخی به خصوص ساسانی و قرون اسلامی است و در هر کجای آن که قدم بگذارید یک آثار تاریخی به چشم می خورد. شهر تاریخی دره شهر قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد. نام پیشین این شهر سیمره و نام قبلی آن ماداکتو یعنی مکانی که مادها در آن سکونت داشتند، بوده است. به همین دلیل است که این مکان با هر سه نام شناخته می شود. مساحت این این شهر حدود ۲۰۰ هکتار بوده و تخمین زده شده قبل از زلزله ای که با عنوان یکی از بزرگترین زلزله های تاریخ شناخته می شود،  حدود ۵۰۰۰ سکنه داشته است‌. توصیه میکنیم اگر به مکان های تاریخی علاقه مند هستید حتما در سفر به ایلام از این شهر تاریخی دیدن کنید. 

گورستان چنار

گورستان چنار از جاذبه های تاریخی استان ایلام است که با اینکه امروزه چیز زیادی از آن باقی نمانده است اما همچنان برای علاقه مندان به تاریخ جذاب است. این گورستان در ناحیه چنارباش ایلام قرار گرفته است که قدمت آن به بیش از 1000 سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد. آنچه در این مکان مشاهده میکنید تعدادی گور است که توسط هیئت مشترک باستان شناسی ایران و بلژیک كشف‌ شده و طبق رسم‌ آن‌ دوره ها مردگان‌ آن‌ درون‌ خمره های كوچک و بزرگ‌ دفن‌ شده‌ بودند و لوازم‌ و اشیا شخص مرده نیز در کنار آنها داخل‌ خمره‌ گذاشته و همراه با مرده دفن می شد.

قلعه هزارانی

قلعه هزارانی یکی دیگر از قلعه های باستانی ایلام است که در امتداد جاده آبدانان و ابتدای روستای هزارانی بر فراز تپه‌ای سبز قرار گرفته است. این قلعه متعلق به دوره ساسانیان است و در سال ۱۳۸۵ به ثبت ملی رسیده است. بنای این قلعه از قلوه سنگ و ملات گچ نیم‌کوب ساخته شده‌ است و متاسفانه به خاطر عدم نگهداری اصولی دچار خسارت شده و تنها سه اتاق مستطیل شکل از آن باقی مانده‌ است. 

قلعه سام

یکی دیگر از آثار تاریخی ایلام که به ثبت ملی رسیده است، قلعه سام است. این قلعه که جنبه نظامی داشته است در مکانی صعب العبور در شهرستان چرداول ساخته شده است. این مجموعه از سه بخش مرتبط به یک‌دیگر و در عین حال با فاصله و مستقل تشکیل می‌شود. قدمت تاریخی قلعه نیز به اوایل دوره ساسانیان می رسد.مصالح ساختمانی مورد استفاده در قلعه سام شامل  سنگ، گچ، ساروج، ملات و در بعضی قسمت‌ها گل می‌شود. 

آتشکده موشکان

باز هم اثری تاریخی مربوط به دوره ساسانیان در ایلام. آتشکده موشکان از جمله جاذبه های تاریخی ایلام است که در شهرستان چرداول قرار گرفته است. این منطقه به لحاظ تاریخی بسیار حائز اهمیت است چرا که بیش از ۱۸۰ اثر تاریخی در این شهرستان قرار دارد که حکایت از قدمت دیرینه آن دارد. شما می توانید همزمان با بازدید از این مکان تاریخی در طبیعت زیبای این منطقه اوقات خوشی را سپری کنید. کوهنوردی کنید، کمپ کنید و عکس های زیبایی ثبت کنید.